Igor Burić: Glad u izobilju

Komad “Ždrelo” savremene makedonske spisateljice Žanine Mirčevske svojevrsna je dramska poema u kojoj je opisan današnji život “u najboljem od svih mogućih svetova”. Centralni lik – Onaj koji je pojeo sve – za razliku od Volterovog Kandida, odmah pronalazi svoj vrt, zgotovljen prema najvećim apetitima u kojem se može naći što ti volja ište, ali njega nastavlja da muči neutaživa glad, sada kao prokletstvo izobilja…

U predstavi koju je u Narodnom pozorištu Kikinda režirala Snežana Trišić, “Ždrelo” postaje umetnički visoko stilizovana slika i prilika materijalističkog, konzumerističkog društva. Šou program u kojem je Onaj koji je pojeo sve (Marko Gvero) van men bend, praćen horom likova uglavnom predstavljenih kao oni koji mu ispunjavaju želje, ne bi li sačuvali ono malo svog sveta, koji i dalje, očigledno u velikoj većini, predstavljaju zaposlenje, porodica, deca i jeftina zabava.

Proždrljivost kao jedan od biblijski prokazanih smrtnih grehova, prikazan je kao sveprožimajući, egoistični nagon koji na kraju proždire onoga ko ne samo ne može, nego više i ne zna kako da mu se odupre. Ako “Ždrelo” kao metafora upućuje na organ za gutanje, ne za varenje hrane, onda bi se prikazana glad koju zaziva moglo nazvati ljudoždrelstvom, definitivnim krajem svih humanih poriva i emocija.

U samoj strukturi komada naglašena je bajkovita linearnost – naš junak ide iz epizode u epizodu, iz susreta u susret, sa Savetnikom (Dragan Ostojić), Lepoticom (Marina Vodeničar), Baštovanom (Đorđe Marković) Devojčicom (Suzana Lukić), Čistačicom (Mina Stojković), Čuvarom (Branislav Knežević), da bi nezadovoljan viđenim i potignutim, ponovo simbolički sasvim znakovito, prešao i u svet životinja, kod Konja (Nikola Joksimović) i Kokoške (Gordana Rauški). Posle toga ne pomaže ni Doktor (Miljan Davidović), nego kraj dolazi u vidu još proždrljivijeg Medveda (Branislav Čubrilo).

Dok je osnovna priča samog dela poznata i otužno gorka, autorka teksta, a zatim i rediteljka Snežana Trišić je sa saradnicima (scenografija Ljubica Milanović), kostimografija Marina Sremac, muzika Irena Popović Dragović, koreografija Andreja Kulešević) i glumačkim ansamblom kikindskog pozorišta, uspeli su da joj udahnu jednu neobičnu stilsku stvarnost, začudnu grotesknost i njoj pripadajuću, crnohumornu komičnost. Svi elementi predstave su aktivni, dobro usaglašeni, kompletni, sa posebnim naglaskom na ispunjavajuću igru glumaca, koji su iskoristili pruženu šansu da kroz monologe, prave male fizičko-vokalne partiture, prikažu zapetljanu prirodu današnjeg čoveka, izgubljenog i gladnog u izobilju koje mu se pruža.

Igor Burić (Dnevnik, 6.3.2017)